OPENBARE BIBLIOTHEEK

De bib in cijfers

01
441204 441204 ontleningen in de filialen
510142 510142 ontleningen in de hoofdbibliotheek
57% 57% van de Brugse bevolking bezocht de bibliotheek in 2019
821 Bibliotheek J.F. Willems Zeebrugge 594 Bibliotheek Lissewege Lissewege 602 Bibliotheek De Schorre Dudzele 652 Bibliotheek De Arend Koolkerke 1 654 Bibliotheek De Garve Sint-Jozef 1 760 Bibliotheek De Dijk Sint-Pieters 26 868 Hoofdbibliotheek Biekorf Brugge 4 022 Bibliotheek De Zorge Sint-Kruis 783 Bibliotheek Sint-Thomas Sint-Thomas 189 Bibpunt Huis van de Bruggeling Brugge 957 Bibliotheek Lode Zielens Brugge 6 406 Bibliotheek Daverlo Assebroek 4 532 Bibliotheek Sint-Andries Sint-Andries 3 750 Bibliotheek Sint-Michiels Sint-Michiels

Actieve leners in de verschillende filialen

De voorbije jaren investeerden we sterk in de infrastructuur van verschillende filialen. Het aantal ontleningen gaat er in stijgende lijn. Vooral jonge gezinnen en senioren brengen vaak een bezoek aan de buurtbibliotheek.

Enkele cijfers waar we trots op zijn

32221 32221 nieuwe items in de collectie over alle vestigingen
554876 554876 bezoeken in Hoofdbibliotheek Biekorf
629 629 huisbezoeken door ‘bibliotheek aan huis’
89 89 medewerkers verdeeld over 14 vestigingen
70 70 vrijwilligers verdeeld over 14 vestigingen
259 259 openingsuren per week van alle vestigingen samen
512 512 bezoekers in de hoofdbibliotheek op Open Bedrijvendag

Leesplezier

02

Hoe vind je een goed boek? Met De Leesbrigade, Mijn Leestipper en de KJV krijgen jong en oud leestips op maat. In de Jeugdboekenmaand maken we van lezen een feest. Letterlijk. En dat lezen fijn is, zul je zeker ook horen op de Samenleesgroep en de (meertalige) Tussen d’oortjes. Ontdek er alles over in dit hoofdstuk.

1588 1588 gereserveerde tickets voor het Jeugdboekenfeest
2015 2015 bezoekers voor voordrachten, workshops, gedichtendag… (volwassenen)
1014 1014 kinderen genoten van 'Tussen d'oortjes'
327 327 uitgedeelde pakketten aan peuters voor het project Boekstart
113 113 leden bij de Brugse KJV

De Leesbrigade en International Dublin Literary Award

Onder de noemer De Leesbrigade delen zes bibliotheekmedewerkers hun leestips. Goeie leestips. Dat bleek nog maar eens toen de International Dublin Literary Award in 2019 naar de Amerikaans debutante Emily Ruskovich ging. De Openbare Bibliotheek Brugge nomineerde eerder dit jaar – als enige bibliotheek - haar boek Idaho om in aanmerking te komen voor de prijs. Els Depuydt had het boek eerder besproken voor De Leesbrigade. De nominatie door de Brugse bibliotheek die tot de uiteindelijke prijsuitreiking geleid heeft, werd in media wereldwijd vermeld. Van de Verenigde Staten over Afrika tot in Indië en China. Op zaterdag 15 juni 2019 bracht de Ierse ambassadrice Helena Nolan zelfs een bezoek aan Hoofdbibliotheek Biekorf. Emily Ruskovich zelf vermeldde de bib in haar bedankingsspeech.

Ontdek de leesbrigade

Lees Meer!

Op 6 oktober 2019 kondigde VRT-journaliste Ann De Bie aan dat ze met veel plezier haar zevende seizoen van Lees Meer! inzette. Al zeven jaar presenteert ze het boekenprogramma van de Openbare Bibliotheek in het Brugse Concertgebouw. Ann De Bie interviewt telkens drie auteurs over hun werk. In 2019 waren dat Saskia de Coster, Yves Petry, Bregje Hofstede, Chris De Stoop, Bavo Dhooge, Femke Vindevogel, Mensje van Keulen, Bart Koubaa en Rob van Essen.

Herbeluister de interviews

Meertalige Tussen D’oortjes

Tussen d’oortjes zijn creatieve voorleesmomenten in de hoofdbibliotheek en de filialen. Het succes van de meertalige voorleesmomenten tijdens de Voorleesweek 2018 deed ons beslissen om meertalige Tussen d’oortjes in de reguliere programmering op te nemen. In o.a. het Spaans, Nepalees, Chinees, Roemeens, Arabisch, maar ook in het Brugs en zelfs in gebarentaal!

“Tijdens het voorleesmoment laat ik de kinderen ook kennismaken met verschillende aspecten van onze cultuur en de gewoontes in mijn land van herkomst. Kinderen vinden het fijn om een andere taal te leren kennen, en ook van de ouders kreeg ik al leuke reacties.” Sita, leest voor in het Nepalees

Mijn Leestipper

Als lid van de Openbare Bibliotheek Brugge kun je sinds oktober 2019 een beroep doen op Mijn Leestipper. Cultuurconnect ontwikkelde Mijn Leestipper om bibliotheken te helpen lenersvragen naar een goed fictieboek op te vangen. Bibliotheken Brugge en Lede (BibArt) dienden dit project in tijdens de projectoproep van Cultuurconnect in 2016. De hele ontwikkeling en alle testen met gebruikers gebeurden in samenwerking met beide pilootbibliotheken. Brugge en Lede lanceerden dan ook als eerste de applicatie naar hun leden, om ze nog beter te adviseren en inspireren.

MEER INFO
Video
afspelen

Jeugdboekenfeest

Honderden gezinnen genoten op zondag 17 maart 2019 van de achttiende editie van het Jeugdboekenfeest. Met dit stadsfestival zetten we leesplezier en jeugdboeken centraal. Sassafras De Bruyn, Joris Thys, Kristel Verbeke, Eef Rombaut, Marijke Umans, Vera Van Renterghem, enz. Het zijn slechts enkele van de tientallen jeugdauteurs, acteurs en illustratoren op ons feest. Nieuw dit jaar was de meet & greet met auteurs en illustratoren. Bekijk onze aftermovie en ervaar de magie van het Jeugdboekenfeest.

Bekijk aftermovie

Samenleesgroep

De laagdrempelige formule van de Samenleesgroep blijft succesvol. Naast Sint-Jozef en Sint-Michiels, zijn er sinds 2019 ook Samenleesgroepen in Sint-Pieters en Sint-Kruis. Het principe is eenvoudig. Een vrijwilliger leest een kortverhaal voor, daarna wordt er bij een kopje koffie of thee over gepraat. Een fijne manier om mensen uit de buurt te leren kennen en even weg te dromen bij een mooie tekst.

“De groep is zeer divers en ieder individu heeft een eigen verhaal. Het is mooi om te zien dat er langzamerhand een band is ontstaan. Het geboeid luisteren naar andermans mening en de respectvolle omgang met ieders eigenheid is telkens opnieuw verrassend. Ik zou de samenleesnamiddagen voor geen geld willen missen!” Saskia, begeleider Samenleesgroep Sint-Pieters

Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen

De KJV (Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen) brengt kinderen en jongeren in contact met recente jeugdboeken. De Openbare Bibliotheek Brugge coördineert de werking van de KJV in Brugge. De verschillende leeftijdsgroepen komen op vaste tijdstippen tijdens het schooljaar samen in Hoofdbibliotheek Biekorf om de acht KJV-boeken te bespreken en hun stem uit te brengen. Nieuw sinds september 2019 zijn de bijeenkomsten voor de jongste leeftijdsgroepen in Bibliotheek De Dijk.

“Ik geef les in het vierde leerjaar en begeleid in de KJV ook kinderen van die leeftijd. In mijn klas lees ik elke dag een kwartiertje voor. Zo komen de leerlingen, zonder dat ze er zelf moeite moeten voor doen, in contact met bijvoorbeeld Roald Dahl. Op het oudercontact vertelde een mama over haar zoon: “Door jou is hij graag beginnen lezen.” Als je dat hoort, maakt je hart wel een sprongetje.” Katelijne Gevaert, al acht jaar KJV-begeleider

E-inclusie, geletterdheid en persoonlijke ontwikkeling

03

Dat de bibliotheek meer is dan enkel boeken ontlenen, is geen nieuws. De missie van een bibliotheek is om kennis en informatie te delen met iedereen. Ervoor zorgen dat mensen meekunnen in onze complexe maatschappij, hoort daar ook bij. Geletterdheid, maar ook digitale vaardigheden zijn onmisbaar geworden. En voor wie dat allemaal niet zo evident is, heeft de Brugse bibliotheek onder meer een Taalpunt en een Digipunt. Ook onze lezingen, voordrachten en debatten in de bib dragen bij tot het ‘levenslang leren’.

2633 2633 bezoekers tijdens het Taalfeest
81 81 nieuwe publiekspc’s
27 27 begeleide rondleidingen voor anderstaligen

Taalfeest

In 2018 opende in de Hoofdbibliotheek het Taalpunt Nederlands en het Taalpunt Jeugd. Het Taalfeest dat we toen organiseerden bracht op een informele manier zoveel mensen en culturen samen, dat we beslisten om er een jaarlijks event van te maken. Nu kunnen we dus al terugblikken op een geslaagde tweede editie, met o.a. theater, dans, meertalig voorlezen en praattafels. Afsluiten deden we met een comedyshow van Soe Nsuki.

Taalpunt Nederlands ook in de filialen

De collecties in de vier grote filialen werden alvast uitgebreid zodat we ook daar in 2020 een Taalpunt Nederlands kunnen inrichten. In Sint-Michiels, Sint-Kruis, Assebroek en Sint-Andries zullen alle bibmaterialen voor wie Nederlands leert of wil oefenen dus ook op een duidelijk zichtbare plek gegroepeerd worden.

Digipunt en Digidokters

Het Digipunt is een nieuw infopunt in Hoofdbibliotheek Biekorf waar je vragen kunt stellen over je computer, tablet, smartphone, enz. Aan de infobalie van de non-fictieafdeling kun je elke weekdag tussen 14 en 16.30 uur terecht met je digitale vragen. Ook de consultaties bij de Digidokters, op woensdagmiddag of zaterdagochtend, blijven druk bezocht. Niet alleen in de hoofdbibliotheek, maar sinds september 2019 ook in de bibliotheken van Sint-Andries en Assebroek.

“Zoveel mogelijk mensen helpen om de mogelijkheden van computer, tablet en gsm onder de knie te krijgen zie ik als een uitdaging. Ik hou er vooral van te zoeken tot ik ook een oplossing voor jouw digitaal probleem heb gevonden.” Joost, Digidokter

Soep en feiten

Vormingplus, De Republiek, het Masereelfonds en de Openbare Bibliotheek Brugge slaan sinds 2019 de handen in elkaar voor ‘Soep en Feiten’. Telkens op een dinsdagmiddag staan we in De Republiek bij een kop dagverse soep stil bij een actueel feit. Een gastspreker belicht het thema met feiten, visie en achtergronden. Onder meer Carl Devos, Dominique Persoone, Pieter Boussemaere en Dalila Hermans waren al onze gast.

Herbekijk ‘Soep en Feiten’ met Pieter Boussemaere

Met de klas naar de bibliotheek

04

Ga je in Brugge naar school? Dan is de kans groot dat je het afgelopen jaar met jouw klas de bib bezocht. Kwam je boeken ontlenen? Of kreeg je een rondleiding en leerde je werken met onze catalogus? Of nam een educatief medewerker je even mee naar de middeleeuwen met de Erfgoedkoffer? In dit hoofdstuk ontdek je onze uitgebreide scholenwerking.

Aantal klassikale ontleningen 3016 3016
Rondleidingen voor klassen van het derde kleuter en basisonderwijs 292 292
Rondleidingen voor klassen van het secundair onderwijs 116 116
Leeslijsten die dit jaar verdeeld werden 2296 2296

Nieuwe tabletrondleiding voor het zesde leerjaar

Onder de naam De Zevensprong bieden we rondleidingen en workshops aan voor kinderen van de derde kleuterklas tot het zesde leerjaar. De instructie voor het zesde leerjaar werd volledig vernieuwd en heet nu Bib Go! Met een tablet in de hand doorlopen de leerlingen een opdrachtenparcours en komen zo in contact met de hele collectie om te ontdekken wat zij leuk vinden om te lezen.

Nieuwe leeslijsten

De collectievormers van de Openbare Bibliotheek Brugge stellen om de twee jaar nieuwe leeslijsten samen voor de drie graden van het secundair onderwijs. Op die manier willen we leerkrachten ondersteunen om te werken aan leesbevordering in de klas. Want hoe geef je goeie leestips aan je klas, en hoe blijf je op de hoogte van de recentste boeken? Met 144 titels per lijst vindt elke leerling ongetwijfeld een boek dat bij hem of haar past. Van vlot leesbare boeken tot veeleisende literaire werken, van griezel en fantasy tot klassiekers: er is voor elk wat wils. Elke leerkracht die in Brugge lesgeeft, kan de lijsten gratis bestellen voor zijn of haar klas(sen). Van de boeken op de leeslijsten kochten we uiteraard extra exemplaren aan voor de bibliotheek.

Ontdek de leeslijsten en/of bestel ze voor je klas
“De bibliotheek van Brugge maakt al enkele jaren knappe leeslijsten per graad. De nieuwe leeslijsten werden recent gepubliceerd. Een aanrader!” Leerkracht Nederlands, Via Facebook

Vorming mediawijze boekbespreking

Met de vorming ‘knAPP gelezen’ in mei 2019 reikten we leerkrachten van de tweede en derde graad basisonderwijs digitale tools aan om op een zinvolle manier media te integreren in een leesopdracht of boekvoorstelling. Leerkrachten die hiermee aan de slag gaan, kunnen dit schooljaar met hun klas deelnemen aan een wedstrijd. De klas met de meest originele boekbespreking wint een auteurslezing.

Vernieuwde workshop erfgoedkoffer

De workshop over onze collectie middeleeuwse manuscripten voor de derde graad van het secundair onderwijs kreeg een update. En met succes! Tussen september en december namen al 9 klassen deel. De leerlingen zien originele manuscripten, krijgen uitleg over gebruikte pigmenten en materialen, en gaan zelf aan de slag met een ganzenveer.

Educatief laboratorium Gezelle.be

Hoe kan je kinderen en jongeren warm maken voor Guido Gezelle? Die vraag stelden we ons bij het ontwikkelen van een educatief luik op de nieuwe website gezelle.be. Samen met de KU Leuven en de lerarenopleidingen van Vives en Howest, het Poëziecentrum en dichteres Lies Van Gasse ging het educatief team van de bibliotheek op zoek naar originele invalshoeken en werkvormen om Guido Gezelle aan te brengen in het secundair onderwijs. De kleuterklas van meester Henk (Heilig Hartschool) kreeg het bezoek van een levende “averulle” (meikever) en tekende “kobben, blommen en averullen”. Docenten van de stedelijke academie bezochten het Gezellearchief en werkten creatieve projecten uit. Het resultaat zie je op de nieuwe website.

Ontdek de educatieve projecten

Gastvrije en open publieke ruimtes

05

Een stille ruimte om te studeren of te lezen, een plek waar je met klasgenoten kunt afspreken voor een groepswerk, een comfortabele zetel waar je de krant kunt doornemen,… De bibliotheek is een ontmoetingsplaats die we voor jou zo aangenaam mogelijk willen maken.

De Stadsrepubliek en De Wonderkamer

De Stadsrepubliek is een stadsvernieuwingsproject met als doel om de wijk rond De Republiek, de Biekorf en de Stadsschouwburg een motor voor creativiteit en ontmoeting te maken. Het stadsbestuur kende de concrete uitwerking toe aan architectuuratelier Dertien12. In de striphoek van Hoofdbibliotheek Biekorf richtten de architecten een ‘Wonderkamer’ in. Via maquettes, tekeningen en infomomenten kan iedereen daar mee nadenken over de toekomst van de site. Het architectenbureau werkte renovatieplannen uit die een stuk verder gaan dan de initiële opdracht. In november 2019 keurde het college deze plannen goed.

Innovatie, energiebesparing en duurzaamheid vormen de pijlers van de ingrijpende verbouwingsplannen. Eerst en vooral worden de technische voorzieningen aangepakt. Daarnaast zal de Biekorf een bruisende ‘hotspot’ worden met een centraal cultuur- en leescafé. Ook de onbenutte zolderruimte zal worden aangepakt en omgebouwd tot een grote kantoorruimte. Hierdoor komt extra ruimte vrij voor de publieke functies van de site. Zo zal de centrale trap in de bib worden doorgetrokken tot aan de zolder. Er komt een dakterras met panoramisch zicht op de stad en de binnentuinen zullen worden heraangelegd.

Meer info

Bibpunt in het Huis van de Bruggeling

In oktober verhuisde de Sprinterbibliotheek aan het station naar het Huis van de Bruggeling. Een goede beslissing, zo bleek, want dankzij de ruimere openingsuren, de aantrekkelijke collectie en de langere uitleentermijnen, zagen we in het najaar een duidelijke stijging van het aantal ontleningen.

Binnenkort een nieuwe bib in Sint-Michiels

Op 19 februari 2018 werd officieel het startschot gegeven voor de bouw van een sport- en cultuurcentrum op de Xaverianensite in Sint-Michiels. In dit gebouw, opgetrokken in een warme Scandinavische stijl, wordt ook de nieuwe bibliotheek van Sint-Michiels ondergebracht. De oude bibliotheek, momenteel nog in Kasteel Bloemenoord in de Rijselstraat, was al langer te klein om aan de lokale noden te voldoen. De nieuwe locatie opent voor ons dus heel wat mogelijkheden.
Voorlopig wordt de verhuis van de bibliotheek voorzien voor juni 2020, terwijl de officiële opening van het gebouw pas in september 2020 zal plaatsvinden.

Bibliotheek De Zorge vernieuwd

Bibliotheek De Zorge werd in 2019 grondig gerenoveerd. De vernieuwde bib, die op 18 november de deuren opende, is ruimer en kreeg op maat gemaakt hedendaags meubilair. Je kan er nu materialen ontlenen via een zelfuitleensysteem. Daarmee volgt bibliotheek De Zorge het voorbeeld van Hoofdbibliotheek Biekorf waar tijdens de renovatie in 2011 al overgestapt werd naar een systeem met uitleenstations en terugbrengkasten. Op zaterdag 14 december vond de feestelijke opening van Bibliotheek De Zorge plaats met o.a. een voorleesmoment, samenleesgroep, digidokter-sessie en een voorstelling door Meneer Zee.

Open Bedrijvendag

Op zondag 6 oktober bezochten zo’n 500 mensen Hoofdbibliotheek Biekorf op Open Bedrijvendag. Een kleine 200 van hen volgden een rondleiding achter de schermen. We toonden de administratieve verwerking van een boek, de professionele fotostudio van de erfgoedbibliotheek, het magazijn, enz. Via live streaming vanuit het Concertgebouw kon je ons boekenprogramma Lees Meer! meevolgen. Voor de jonge bezoekers waren er doorlopend workshops in de jeugdbibliotheek. Als aankondiging van onze deelname aan Open Bedrijvendag maakten we het filmpje ‘De weg van het boek’.

Bekijk de video

Nieuw meubilair en nieuw zelfuitleensysteem in Hoofdbibliotheek Biekorf

De zetels en stoelen in de lounge en de volwassenafdeling van de hoofdbibliotheek waren al een tijdje aan vervanging toe. Wie nu de krant komt lezen, een computer gebruikt of wil wegdromen in een boek, kan dat doen vanop hedendaags zitmeubilair met steeds een stopcontact binnen handbereik. Ook in het zelfuitleensysteem van de hoofdbibliotheek werd geïnvesteerd. Zo kun je nu een overzicht van je uitleningen ontvangen via e-mail in plaats van op een afgedrukt ticket, en kun je betalingen doen met bancontact.

Nieuw paviljoen voor de strandbib

Tijdens de zomermaanden heeft de Openbare Bibliotheek Brugge er een filiaal bij. Op het strand van Zeebrugge vind je dan onze strandbibliotheek, in 2019 ondergebracht in een gloednieuw strandpaviljoen.

Erkende erfgoedbibliotheek

06

Wist je dat de Openbare Bibliotheek Brugge een van de belangrijkste erfgoedcollecties in Vlaanderen beheert? De historische kern van onze erfgoedbibliotheek wordt gevormd door o.a. de bibliotheken van de voormalige cisterciënzerabdijen Ten Duinen (°Koksijde,1128) en Ter Doest (°Lissewege,1175).

Vandaag huisvest Hoofdbibliotheek Biekorf onder meer kostbare middeleeuwse manuscripten, incunabelen (boeken gedrukt voor 1501) en oude drukken, een indrukwekkende collectie historische kranten, Brugse privébibliotheken en het Guido Gezellearchief. Een aantal boeken en collecties zijn erkend als Vlaams Topstuk.

5140 5140 aanvragen in de leeszaal
327000 327000 pagina’s historische kranten online
370 370 deelnemers aan activiteiten Erfgoedweekend
900 900 boeken behandeld tijdens project boeken-EHBO

Nieuwe website Gezelle.be

Gezelle.be is de nieuwe website van het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge. Je maakt er niet alleen kennis met het leven en werk van Guido Gezelle, maar leest ook opmerkelijke verhalen en ontdekt het creatieproces van de dichter. Je ziet er kunstwerken geïnspireerd door Gezelle en zijn poëzie. De website biedt bovendien educatieve labo's ter inspiratie van leerkrachten, samengesteld dankzij een participatieproject met leerlingen van de academie, professoren, studenten van de lerarenopleiding en zelfs kleuters.

Ontdek de website

Aankoop brief van Guido Gezelle aan Adolf Duclos

In het najaar van 2019 kon het Guido Gezellearchief een uiterst belangrijke brief verwerven van Guido Gezelle aan Adolf Duclos, geschreven begin oktober 1881. Gezelle verdedigt er zich omdat hij in een recensie van de Franstalige geschiedenis van Menen een merkwaardig pleidooi gehouden had voor het gebruik van het Frans als wetenschappelijke taal. Duclos had eerst Gezelles tekst overgenomen in Rond den Heerd, maar koos daarna toch uitdagend de kant van een anonieme lezersbrief die kritiek had op Gezelles standpunt.

De nieuwe brief is volstrekt onbekend en voegt een belangrijke schakel toe aan Gezelles taalpolitieke evolutie. Gezelle schrijft er dat “in vl[aanderen] vlaamsch” niet per se wil zeggen “in vl[aanderen] niets anders dan vlaamsch”. Hij vond het Frans als ondersteunende taal meer aangewezen dan het algemeen “schier-Hollands” Nederlands voor functies die niet ingevuld konden worden door de volkstaal.

Projectsubsidie MMMONK goedgekeurd

De Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Brugge en het Bisdom Gent slaan de handen in elkaar voor een ambitieus project rond hun middeleeuwse monastieke manuscripten. MMMONK, een acroniem voor Middeleeuwse Monastieke Manuscripten – Open – Netwerk – Kennis, wil de digitale beelden van 734 middeleeuwse manuscripten van de abdijen van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Baafs en Sint-Pieters ontsluiten en samenbrengen in een virtuele bibliotheek en kennisplatform via het International Image Interoperability Framework (IIIF). Voor de eerste fase van het project werd door de Vlaamse Overheid in februari 2019 een subsidie toegekend van 127000 euro. In september 2019 startte July Van Malderen als projectmedewerker. Zij ging van start met de schaderegistratie als voorbereiding op het digitaliseren van de manuscripten.

Lees meer

Aankoop 15de-eeuws manuscript

In oktober 2019 kon de Stad Brugge een uitzonderlijk manuscript aankopen voor de erfgoedbibliotheek. Het aangekochte werk is een handschrift dat werd gemaakt in een Brugs atelier en dat waarschijnlijk werd gekopieerd door Italiaanse kopiisten. Het gaat om Bijbelse en liturgische teksten uit de periode 1470-1474, overgeschreven uit epistels van het Nieuwe Testament. In de 15de eeuw was het in het bezit van de belangrijke Brugse familie Houtmart. Begin 16de eeuw verzeilde het in de bibliotheek van het Karthuizerklooster Genadedal in Sint-Kruis. Het manuscript is nog tot begin maart 2020 te zien in het Gruuthusemuseum. Dat dit handschrift rond 1470-1474 in Brugge kan worden gelokaliseerd maakt het immers buitengewoon interessant als illustratie voor de kosmopolitische en moderne cultuur van het Bourgondische Brugge.

Aanwinsten oude drukken

Aan de collectie oude drukken werden het voorbije jaar een gevarieerde groep aanwinsten toegevoegd. Van Ludovicus Bloc, de Brugse boekbinder die werkte omstreeks 1500 en zijn naam verwerkte in zijn paneelstempels, kwamen twee lederen bandbekledingen de collectie verrijken (HF 899). Zijn vak- en bijna tijdgenoot Pauwels van Va(e)rdebeke was ook uitgever, zo blijkt uit een klein boekje, overheidsdrukwerk door drukker Pieter de Clerck (Ordonnancien ende statuten … , Brugge, 1559), voor zover bekend een unicum (HF 902).

Brugse auteurs en teksten kwamen in nieuwe edities binnen; aanwinsten van Brugse drukken bracht ons weer iets dichter bij het ultieme doel, de volledige Brugse boekenproductie aan onze gebruikers kunnen aanbieden. Soms gaat het om klein, maar zeldzaam werk, zoals een volks geneeskundig vademecum, Den troost der aermen behelsende liche en souvereyne remedien… (Brugge: Joseph van Praet, [vanaf 1765]) (HF 876) of een schoolboekje wiskunde, J. Maertens, Arithmetica of klaere en verlichte rekenkonst (Brugge: J. Bogaert, 1792) (HF877).

Niet zeldzaam is Patrice Beaucourt de Noortvelde, Description historique de l’église … Notre Dame (Brugge: Joseph de Busscher, 1773), maar niet als het om een presentexemplaar voor Jozef II gaat (HF 892). Dit exemplaar straalt luxe uit, er werden prenten (onder meer de profetie Imago Flandriae) en ingekleurde tekeningen (de praalgraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk) ingevoegd, en ook de provenances (Visart de Bocarmé, André Himpe) zijn bijzonder.

Deze fraaie reeks aanwinsten werd helemaal op het einde van het jaar afgerond met een zeldzame volledige set van de grote werken van Hubertus Goltzius die in 1644|45 uitkwam in Antwerpen (HF 904). Aan dit grote werk – de geschiedenis van de Griekse en Romeinse oudheid, ruim geïllustreerd met de afbeeldingen van antieke munten – had Goltzius in Brugge zijn beste krachten gegeven, op aangeven van Marcus Laurinus, renaissanceman in hart en nieren. Het project verzandde evenwel in financieel gekrakeel en raakte niet af. Pas een eeuw later werd aan Goltzius’ werk alle recht gedaan, weliswaar binnen het Antwerpse boekenbedrijf. Met deze editie van Romanae et graecae antiquitatis monumenta door Balthazar Moretus werd een prachtstuk, een statige set in 5 volumes, van de barokke boekdrukkunst gerealiseerd. De Plantijnse drukkerij, Pieter Paul Rubens als ontwerper van enkele frontispiesen en de Portugees-Antwerpse humanist Ludovicus Nonnius (Nunez) als tekstschrijvers droegen bij tot dit prestige. Het exemplaar dat werd verworven was in de negentiende eeuw in bezit van Engelse bibliofielen en ging op 8 juni 2006 onder de hamer bij Sotheby’s in Londen.

Aanwinsten Brugensia

De collectie Brugensia omvat Brugse werken van na 1830. We streven naar een zo volledig mogelijke collectie publicaties over Brugge, publicaties van Brugse auteurs en publicaties uitgegeven of gedrukt in Brugge. Er worden niet enkel nieuwe boeken aangekocht, we proberen ook hiaten in de collectie op te vullen.

Zo konden we in juni 2019 op een veiling van Arenberg Auctions een hele zeldzame Brugse uitgave aankopen van Poems van Lord Alfred Douglas, in 1908 uitgegeven door P.C. Boutens en gedrukt bij The Saint Catherine Press van de Brugse drukker Eduard Verbeke. De Nederlandse dichter en classicus P.C. Boutens (1870-1943) bracht naast eigen dichtwerk ook vertalingen uit van onder meer Oscar Wilde, en ook van Lord Alfred Douglas, de hartsvriend van Wilde - aan hem richtte Wilde zijn De Profundis, de brief die hij tijdens zijn gevangenschap schreef en die later door Boutens vertaald werd. P.C. Boutens werkte vaker samen met de bibliofiele drukker Eduard Verbeke.

Verbeke (1881-1954) had zijn opleiding in Engeland genoten en was in 1905 in Assebroek gestart met de Imprimerie Sainte-Cathérine. Hij gebruikte graag de Engelse vorm van zijn voornaam (Edward) en van zijn drukkerij (The Saint Catherine Press Ltd).

Enkele jaren geleden kon de bibliotheek reeds enkele bibliofiele pareltjes uit die reeks aankopen. Een mooi stukje Brugse boekgeschiedenis krijgt langzaam vorm.

Topstukken uit onze collectie in het vernieuwde Gruuthusemuseum

Op 23 mei 2019 opende onder grote publieke belangstelling het vernieuwde Gruuthusemuseum. Ook bruikleenstukken, o.a. uit onze bibliotheek, kregen een plaats in de nieuwe opstelling. De handschriften en vroege gedrukte werken die de Openbare Bibliotheek in bruikleen geeft, behoren tot de topstukken van ons bibliotheekerfgoed.

Blikvangers zijn de fraai verluchte Excellente cronike van Vlaenderen uit de late 15de eeuw (ms. 437), de Ovide moralisé-incunabel van Colard Mansion uit 1484 (3877) en het handschrift La pénitence d’Adam (ms. 759). Een selectie uit onze verzameling getijden- en gebedenboeken vonden een plaats in de museumzaal waar de leefcultuur uit de 15de en 16de eeuw aan de orde is.

Ook hier zijn unieke stukken te zien, vaak aanwinsten van de voorbije tien jaar zoals het Sint-Donaas gebedenboek (ms. 742), het gebedenboek met teksten van de Brugse dichter Anthonis de Roovere (ms. 711) en het Bowet getijdenboek, een vroeg 15de-eeuws handschrift dat in Brugge werd vervaardigd voor de Engelse markt (ms. 736). Deze topstukken stellen hoge eisen op het vlak van behoud en beheer. Een boek mag slechts drie maanden per jaar getoond worden; eenzelfde pagina (met lichtgevoelige miniaturen) enkel drie maanden om de drie jaar. We werkten een scenario uit waarbij om de drie maanden stukken worden gewisseld. Ook in het Brugse stadhuis worden wisselend stukken uit de collectie van onze erfgoedbibliotheek tentoongesteld. Zo krijgt het publiek regelmatig de kans om iets nieuws te zien.

EHBO voor boeken

Op 16 september 2019 startte het vervolgtraject eerstelijnsconservering voor boeken uit onze erfgoedcollecties (als vervolg op de eerdere boeken-EHBO-projecten in 2012 en 2016). Het project werkt met vrijwilligers die de collectie oude drukken een eerste conserverende behandeling geven. Ze droogreinigen de boeken, registreren de schade en behandelen de leren banden. Daarnaast herstellen ze eenvoudige schade. Deze keer werkten we met 21 mensen: achttien vrijwilligers en drie medewerkers van de bibliotheek. Het project werd begeleid door Marijn de Valk, projectverantwoordelijke en zelfstandig boekrestaurator, en Martine Eeckhout, docente aan de Cores opleiding ‘restaurator van boeken en archief’ en zelfstandig boekrestaurator. 900 boeken kregen een behandeling. Om de vrijwilligers en medewerkers te bedanken voor hun werk werd op 26 november een studiedag naar Middelburg georganiseerd.

Conservatie neogotisch drukwerk Karel van de Vyvere-Petyt

Restaurator Sven Poupaert nam alle twintig albums met neogotisch drukwerk van Karel van de Vyvere-Petyt onder handen. Afhankelijk van de soort schade werden ze verschillend behandeld (papierrestauratie, nieuwe band, enz.). Alle albums kregen een zuurvrije conservatiedoos.

Nocturne op Erfgoeddag

‘Hoe maakt u het’ was in 2019 het overkoepelende thema van Erfgoeddag. Met een tentoonstelling, een aperitieflezing en een doe-dag werkte de bibliotheek een gevarieerd programma uit. Nieuw in 2019 was de nocturne, georganiseerd in samenwerking met Handmade in Brugge. Brugse makers lieten zich inspireren door Brugse erfgoedcollecties. Tijdens de nocturne kon je een bezoek brengen aan de verschillende erfgoedlocaties. In Hoofdbibliotheek Brugge waren Brugse makers An Taveirne (boekbinden en boekrestauratie) en Yves Leterme (kalligrafie) te gast.

Maximaal digitaal

07

Een boek reserveren of de uitleentermijn verlengen, dat kan vanuit je luie zetel. Om materialen uit te lenen of terug te brengen hoef je dankzij het zelfuitleensysteem nu ook in de bibliotheken van Sint-Andries, Assebroek en Sint-Kruis niet meer langs de balie. En de fichebakken die je op deze foto ziet, zijn verleden tijd. Op 14 februari 2019 verdwenen ze definitief uit de leeszaal.

56% 56% van de leners gebruikt Mijn Bibliotheek
707717 707717 zoekacties in de catalogus
606994 606994 records in de online catalogus
327000 327000 pagina’s historische kranten online
20437 20437 artikels gelezen via Gopress krantenarchief

Vernieuwde catalogus en bibliotheekwebsite

Op 10 december 2019 stapte de Openbare Bibliotheek Brugge mee in de vernieuwde bibliotheekwebsites van de Vlaamse bibliotheken. De betere ondersteuning van mobiele apparaten zoals smartphones en tablets is een van de belangrijkste vernieuwingen van de nieuwe site. De catalogus zelf kreeg eveneens een belangrijke update. Zo verschijnt de beschikbaarheidsinformatie nu meteen op het detailscherm van een boek of ander werk. Ook de zoekfunctie en het online reserveren of verlengen is gebruiksvriendelijker geworden.

Ontdek de nieuwe website

ErfgoedBrugge.be en erfgoedcatalogus

De Openbare Bibliotheek Brugge zet sterk in op het digitaliseren en online toegankelijk maken van de collecties van de erfgoedbibliotheek. Vaak gebeurt dit in samenwerking met andere partners, zoals op Erfgoedbrugge.be. Op deze website kun je unieke Brugse historische bronnen doorbladeren. Je vindt er ook verdiepende artikels, tekstedities en vertalingen, uitleg bij de iconografie en gedetailleerde registers. Ook de online collectie historische kranten van de bib kun je op deze website doorzoeken.

Ontdek erfgoedbrugge.be

Zelfuitleensysteem in de grote filialen

In het najaar van 2019 introduceerden de filialen van Sint-Andries, Assebroek en Sint-Kruis een zelfuitleensysteem. De uitleenprocedure verloopt gelijkaardig als in de hoofdbibliotheek waarbij je je materialen één voor één op het uitleenstation legt om uit te lenen en ze in de innamekast zet om ze terug te brengen. Ook de bibliotheek van Sint-Michiels zal, bij haar verhuis naar de Xaverianensite in 2020, overstappen naar een zelfuitleensysteem. Dankzij een update van het uitleensysteem kan je nu ook een overzicht van wat je leende toegestuurd krijgen via mail.

Collectie e-boeken en e-readers uitgebreid

Steeds meer titels zijn ook als e-boek beschikbaar en worden als dusdanig aangeboden in de bib. Je kan in alle vestigingen van de bibliotheek e-readers ontlenen met daarop maximum drie e-boeken.

Zoek in de collectie e-boeken
Bekijk
promofilmpje

Gratis films streamen op Dalton.be

Als lid van de Openbare Bibliotheek Brugge kun je gratis films streamen via Dalton.be. Je vindt er de beste documentaires van DOCVILLE, de strafste kortfilms die te zien waren op het Kortfilmfestival Leuven, de bijzonderste wereldcinema van MOOOV filmfestival en de leukste kinder- en jongerenfilms van JEF. Met Dalton.be bieden we onze bibliotheekleden een waardevol alternatief op de grote streamingdiensten met een meer commercieel aanbod. Het pilootproject wordt in 2020 geëvalueerd.

De mensen achter de bib

08
Bibliotheekmedewerkers voor en achter de schermen 89 89
Vrijwilligers: KJV-begeleiders, voorlezers, participatieproject Guido Gezelle,… 70 70
Aantal uur vorming voor bibliotheekmedewerkers 644 644

Vorming Digipunt en Taalpunt

De dienstverlening van een bibliotheek evolueert, dus ook de taken van een bibliotheekmedewerker veranderen. Wie de balie aan de non-fictieafdeling bemant, is sinds de oprichting van het Taalpunt en het Digipunt vaak het eerste aanspreekpunt voor wie Nederlands leert of voor wie met digitale vragen zit. Het zijn bijkomende taken die specifieke competenties vereisen, en waarbij we onze medewerkers in de front-office ondersteunen met opleidingen en online handleidingen.

Vrijwilligers in de kijker: Katelijne Gevaert en Valérie Buyse

Het zomernummer van het Stadsmagazine bracht een paginagroot interview met Valérie Buyse en Katelijne Gevaert, twee van onze KJV-begeleiders. Met veel enthousiasme begeleiden zij als vrijwilliger een leesgroep van de Brugse Kinder- en Jeugdjury.

Lees hier het interview

Teambuilding

Op donderdag 6 juni 2019 gingen de collega's van de bibliotheek op teambuilding. ‘s Morgens werd iedereen met een persoonlijk complimentje ontvangen aan het ‘complimentariaat’. Het was de start van een afwisselende dag met een ken-je-collega-quiz en een verrassende zoektocht in het Lappersfortbos. De directie van de bibliotheek bemande die dag de bib samen met enkele gepensioneerde collega’s.

Nieuwe Raad van Bestuur Vrienden van de Biekorfbibliotheek

De vriendenvereniging ondersteunt de werking van de Openbare Bibliotheek Brugge en organiseert tal van activiteiten die in brede zin aansluiten op de bibliotheekwerking. Op 15 februari 2019 werd door de Algemene Vergadering een nieuwe Raad van Bestuur verkozen, met volledige instemming. Leen Speecke, voormalig directeur-bibliothecaris met pensioen, werd met enthousiasme verwelkomd als nieuwe voorzitter. Zij volgt Geert Ruebens op. De penningmeester Paul Van Geldre en de secretaris Valerie Logghe werden in hun bestuursfunctie herbevestigd.

Meer info

Nieuw beheersorgaan

Met ingang van de nieuwe legislatuur werd in 2019 een nieuw beheersorgaan voor de Openbare Bibliotheek samengesteld. In het beheersorgaan zijn de verschillende stakeholders van de bibliotheek vertegenwoordigd. Zij geven advies m.b.t. de bibliotheekwerking, steeds vanuit het standpunt van de gebruiker.

Leestips van bibmedewerkers

In de interne nieuwsbrief van de bibliotheek geven bibcollega’s vaak leestips aan elkaar. En op de bibliotheekwebsite raden zes ‘leesbrigadiers’ boeken aan die hen zijn bijgebleven. We kozen enkele leestips uit:

Jared Diamond

“Omwenteling”


Leestip van
Dominique

Ik raad Omwenteling van Jared Diamond aan. Diamond past twaalf factoren, die gewoonlijk voor persoonlijke crisisbehandeling gebruikt worden in de psychologie, toe op bepaalde nationale crisissen. Aan de hand van deze factoren analyseert hij het handelen van een natie vóór, tijdens en na de nationale crisis. Het maakt duidelijk dat landen de noodsituatie veel erger kunnen maken, deze kunnen beheersen of er zelfs een positieve draai aan kunnen geven. Zo behandelt hij onder andere de Allende/Pinochet-crisis in Chili, Finland tijdens en na WOII en Japan in zijn strijd tegen dreigende kolonisatie tijdens de Meiji-periode. Hij slaagt erin om zich niet te verliezen in details en een heldere analyse te maken van oorzaken en gevolgen.


Bekijk dit boek in de catalogus

Margaret Atwood

“Alias Grace”


Leestip van
Ludo

Alias Grace van Margaret Atwood is het boek dat ik iedereen wil aanbevelen. Waarom? Om de auteur, deze excentrieke dame die inmiddels is uitgegroeid tot een cultfiguur, uiteraard. Omdat ik het boek vele jaren geleden voorstelde in onze leesgroep (Het Brugse leesgezelschap), ja, ook daarom. Om het verhalende kader, de onderhuidse spanningen, de wisselende vertelstandpunten, de tragische personages : zeer zeker. Maar toch vooral omdat Alias Grace je terugwerpt op onze enige zekerheid: werkelijkheid en waarheid zijn onkenbaar. En dan rest er alleen ootmoedig het hoofd te buigen: we weten niets.


Bekijk dit boek in de catalogus

Terry Pratchett

“De Nachtwacht”


Leestip van
Huey

Ik lees graag fantasy, maar heb ook graag dat auteurs wat spelen met het genre. Niemand die dit volgens mij beter deed dan Terry Pratchett. Zijn humoristische verhalen over de Schijfwereld zijn ongeëvenaard. Mijn persoonlijke favoriet uit de reeks is De Nachtwacht. Het is een van zijn latere boeken, nog steeds met heel wat humor, maar tevens ook serieuzer en donkerder van toon. Het hoofdpersonage, een commandant van de stadswacht, keert terug in de tijd en komt terecht in een opstand die hij al meemaakte als jonge knaap. Kan hij de geschiedenis redden of zelfs verbeteren? Een zeer goed boek met humor, actie, zombies, eieren en gesprekken over de (on)zin van revoluties.


Bekijk dit boek in de catalogus

Jonathan Coe

“Klein Engeland”


Leestip van
Bettina

Als je wil weten hoe het zo ver is kunnen komen met de Brexit en hoe het ook alweer allemaal is begonnen dan moet je Klein Engeland van Jonathan Coe lezen. Coe haalt zijn favoriete personages uit De Rotter’s Club en De gesloten cirkel uit de kast om de toestand van Engeland van 2010 tot 2018, het Engeland van Gordon Brown tot Theresa May te vertellen. Ik heb dit boek in één adem uitgelezen! Het gaat immers niet alleen over de sociaal-politieke situatie in Engeland, maar ook over familie en ouder worden. Het boek is onderhoudend en ontroerend terzelfdertijd en geschreven in vlotte stijl waarbij ook humor vaak om de hoek komt kijken. Uit pure nostalgie voel ik me zeker aangesproken ook de 2 vorige boeken te lezen! Een leuk extra weetje: in Engeland is een nieuw genre literatuur, Brexlit gedoopt. Klein Engeland vormt daarbij een hoogtepunt.


Bekijk dit boek in de catalogus

Robert Macfarlane

“Benedenwereld”


Leestip van
Heleen

“We weten zo weinig over de werelden onder onze voeten. Kijk omhoog op een wolkeloze nacht en je ziet het licht van sterren die duizend lichtjaren van ons verwijderd zijn. Kijk naar beneden, en je ziet niet verder dan het oppervlak.” Robert Macfarlane is intussen een grote naam binnen het genre van nature writing. In Underland verkent hij het deel van de aarde dat zich onder onze voeten bevindt. Van grafkamers, groeven, grotschilderingen in Scandinavië en het wood wide web - netwerken van boomwortels en schimmels- tot een lab om donkere materie te detecteren. Underland vertelt zo ook over de toekomst. Boringen in eeuwenoud gletsjerijs tonen via de ingesloten luchtbellen het klimaat van honderdduizenden jaren terug, en laten ons op die manier iets zien van onze klimaattoekomst. Marfarlanes landschapsbeschrijvingen zijn bijzonder evocatief. Maar wat misschien het meest bijblijft van dit boek, zijn de verhalen en portretten van vrienden en kennissen die - om verschillende redenen - afdalen naar de benedenwereld.


Bekijk dit boek in de catalogus

Margot Vanderstraeten

“Mazzel tov”


Leestip van
Anita

Een boek dat me erg geboeid heeft is Mazzel Tov. Ondanks dat ik 15 jaar naar school ben gegaan in de nabijheid van de joodse wijk in Antwerpen, wist ik niet veel over de joodse cultuur. De auteur van dit boek, Margot Vanderstraeten, heeft 6 jaar de kinderen van de Schneiders begeleid bij hun huiswerk. Mazzel Tov biedt een indringend, uniek inkijkje in de onbekende wereld van dit gesloten orthodox-joods gezin. Gaandeweg leer je het reilen en zeilen binnen hun huishouden, wat ze tijdens de sabbat wel en niet mogen doen, enz. Erg boeiend en leerrijk!


Bekijk dit boek in de catalogus

John Kennedy Toole

“A Confederacy of Dunces”


Leestip van
Katrien

In A Confederacy of Dunces van John Kennedy Toole moet Ignatius J. Reilly, zelfverklaard miskend genie, hypochonder en absolute drama queen, op zoek naar een baan. Die zoektocht brengt je langs talloze hilarische relletjes, griezelig herkenbare personages en een schitterende schets van het New Orleans van de jaren zestig. In de Biekorf beschikbaar in vertaling, maar in het Engels krijg je ook nog eens het sappige dialect van de staat mee. Toole slaagt erin om je telkens weer te doen twijfelen of je Ignatius en co. nu charmant, aandoenlijk of walgelijk vindt, een bijzonder intrigerende ervaring.


Bekijk dit boek in de catalogus

Erik Vlaminck

“Een berg mens onder witte lakens”


Leestip van
Betty

Een berg mens onder witte lakens start in een ziekenhuiskamer waar twee mannen als patiënt verblijven: André, die nóóit zwijgt en de andere man die noodgedwongen wel moét luisteren. Tussen de vele vertellingen van André door krijgen we via flashbacks (dit maakt de vorm óók boeiend) steeds meer zicht op het geleefde leven van de "babbelaar". Een leven dat niet over rozen ging, niet in het minst voor zijn vrouw en zijn drie kinderen. André ziet evenwel helaas alles énkel vanuit zijn eigen standpunt en daarbij komt een gedachtegoed naar voor dat ongemakkelijk, tot zelfs choquerend aanvoelt. Met zijn typische taal en dito sfeerschepping slaagt Erik Vlaminck er in een aangrijpend beeld te schetsen van een gezin dat met vallen en opstaan probeert door het leven te geraken, maar waar echte communicatie zo goed als volledig ontbreekt.


Bekijk dit boek in de catalogus